Πηγή: Thanasis Kopadis ( Μαθηματικός, Συγγραφέας, Μέλος της Εταιρίας Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά)
Ο μαθηματικός Φραγκίσκος Μπαρόκιος κι ο πρώτος πνευματικός σύλλογος στον ελλαδικό χώρο!
Ο Ελληνοϊταλός μαθηματικός και επιστήμονας Φραγκίσκος Μπαρόκιος (εξελληνισμένο όνομα) γνωστός και σαν Francesco Barozzi, γεννήθηκε σαν σήμερα 9 Αυγούστου 1537 στον Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο) της Κρήτης.
Μεγαλωμένος σε αριστοκρατική οικογένεια ταξίδεψε για πρώτη φορά το 1553 στη Βενετία, προκειμένου να εγκριθεί ως ευγενής, ενώ επέστρεψε στην Ιταλία ξανά το 1556 για να σπουδάσει μαθηματικά, φιλοσοφία και αστρονομία στο πανεπιστήμιο της Padova.
Μετά το τέλος των σπουδών του παρέμεινε και δίδαξε στο ίδιο πανεπιστήμιο μέχρι το 1560, οπότε εξέδωσε και το πρώτο του βιβλίο, μια πραγματεία σχετικά με τα σχόλια του Πρόκλου στα Στοιχεία του Ευκλείδη, αντικείμενο διδασκαλίας και έρευνάς του στο πανεπιστήμιο.
Κατά την παραμονή του στην Ιταλία διατηρούσε επαφές με γνωστούς λογίους και προσωπικότητες, όπως μαρτυρεί η πλούσια αλληλογραφία του και υπήρξε μέλος της Ακαδημίας των Potenti (Δυνατών).
Με την επιστροφή του στην Κρήτη, έχοντας την εμπειρία από την συμμετοχή του αυτή, σχεδίασε στην πόλη του Ρεθύμνου την ίδρυση μιας ακαδημίας στα πρότυπα των ακαδημιών που λειτουργούσαν στην Ιταλία.
Έτσι το 1562 εκφωνείται ο εναρκτήριος λόγος της Ακαδημίας των Vivi (ζωντανών ή ασυμβίβαστων), όπου σύμφωνα με τις πηγές αποτελεί τον πρώτο πνευματικό σύλλογο που ιδρύθηκε στον ελλαδικό χώρο στα νεότερα χρόνια και έναν από τους πρώτους του είδους του σε όλη την Ανατολική Ευρώπη.
Παντρεύεται στην Κρήτη, αλλά μετά τον αιφνίδιο θάνατο της συζύγου του επιστρέφει ξανά στη Βενετία παρουσιάζοντας ένα αξιόλογο συγγραφικό έργο με την έκδοση τεσσάρων βιβλίων σχετικά με τις μαθηματικές θεωρίες του Αρχιμήδη και του Ευκλείδη, τις προφητείες του Νοστράδαμου, αλλά και μια “Κοσμογραφία” η οποία όμως ερχόταν σε αντίθεση με το ηλιοκεντρικό μοντέλο του Κοπέρνικου, υποστηρίζοντας ότι η Γη είναι το κέντρο του κόσμου.
Μαζί με αυτά εκδίδει και το «Descrizione dell’ Isola di Creta» (Περιγραφή της νήσου Κρήτης) που αποτελεί μία από τις πρώτες περιγραφές της Κρήτης με πλήθος δημογραφικών στοιχείων, ενώ μεταφράζει και πολλές ελληνικές επιγραφές.
Το 1587 δικάζεται από την Ιερά Εξέταση με την κατηγορία της μαγείας και υποχρεώνεται να καταβάλει το ποσό των πενήντα χρυσών δουκάτων στους επισκόπους Κρήτης και Ρεθύμνου και σε δημόσια αποκήρυξη των πράξεων του στην πλατεία του Αγίου Μάρκου της Βενετίας.
Βαθύτατα πληγωμένος, επιστρέφει στη Κρήτη το 1588 και ζει απομονωμένος στην έπαυλη του στον Άγιο Κωνσταντίνο. Πέθανε στη Βενετία το 1604, ενώ ο ανιψιός του Τζάκομο, που υιοθετήθηκε από τον ίδιο τα τελευταία χρόνια της ζωής του, πούλησε την τεράστια και πολύτιμη βιβλιοθήκη του στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Με βάση τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία προκύπτει πως η εκπαιδευτική και φιλολογική άνθηση που παρατηρήθηκε στη Κρήτη τους δύο τελευταίους αιώνες της Βενετοκρατίας δεν ξεκίνησε από την ανώτερη τάξη των ευγενών, αλλά από την ανερχόμενη κρητική αστική τάξη με τον Μπαρόκιο να αποτελεί τον μόνο από τους Βενετούς ευγενείς που συνέβαλλε στην κρητική αναγέννηση και στην επαφή της Κρήτης με τα πνευματικά ρεύματα της Ευρώπης, καθώς αποτελούσε μία φωτεινή εξαίρεση στη μορφωτική ερημιά των ανθρώπων της τάξης του.
Ο σεληνιακός κρατήρας Barocius είναι αφιερωμένος στη ζωή και το έργο του.
